Dom energooszczędny a pasywny – czym się różnią?

Współcześni inwestorzy coraz częściej rozważają budowę domów pasywnych. Chociaż koszty budowy, jeżeli chodzi o domy pasywne, mogą być wysokie, to zyski, jakie wiążą się z późniejszą eksploatacją, w szybkim tempie równoważą nakłady poniesione na taką inwestycję.

Dom pasywny – to znaczy jaki?

Dom pasywny definiuje się jako taki obiekt, w którym znacząco zminimalizowane zostało zapotrzebowanie na energię. W tym celu zastosowano różnorodne rozwiązania technologiczne, a także zmaksymalizowano odzyskiwanie energii pochodzącej z przyrody, na przykład naturalnego światła. Dom pasywny to budynek przyjazny dla środowiska i niemal samowystarczalny energetycznie. Jego specyfikę doskonale oddają limity zużycia energii – podczas gdy obiekt wybudowany w technologii tradycyjnej zużywa w ciągu roku ok. 120 kWh/m2, domy pasywne zużywają jej zaledwie 15 kWh/m2 na rok.

Pasywne zyski solarne

Projekt domu pasywnego uwzględnia taki układ pomieszczeń, dzięki któremu osiągać można pasywne zyski solarne. Co to oznacza w praktyce? Chodzi tu o ogrzanie pomieszczeń w strefie dziennej za pomocą światła słonecznego. W tym celu pomieszczenia takie jak kuchnia, salon i inne pokoje dzienne zorientowane są w kierunku południowym, gdyż właśnie tam ekspozycja na promienie słoneczne trwa najdłużej. Aby zmaksymalizować zyski solarne, stosuje się w tych pomieszczeniach przeszklenia o dużej powierzchni. Unika się z kolei jakichkolwiek okien montowanych od strony północnej, żeby zredukować do zera straty ciepła.

Okna w domu pasywnym

Szczególną funkcję pełnią okna w domu pasywnym. Powinny one być odpowiednio usytuowane, jednak równie istotne jest zastosowanie okien wyróżniających się podwyższonymi parametrami termicznymi, posiadających specjalną ramę i potrójne szyby. Współczynnik przenikania ciepła (Uw) w oknach montowanych w domach pasywnych nie może wynosić więcej niż 0,8. Nawet najcieplejsze szyby zastosowane w dużych przeszkleniach, tak popularnych w domach pasywnych, mogą powodować straty ciepła w pochmurne dni. Dlatego warto zadbać o odpowiednie osłony, takie jak żaluzje czy rolety, które zimą ochronią przed jego ucieczką.

Izolacja, wentylacja, ogrzewanie

Budowa domów pasywnych wymaga zastosowania konkretnych rozwiązań. Szczególnie ważnym aspektem budownictwa pasywnego jest wysoki wskaźnik izolacyjności przegród budowlanych. W domach tego typu warstwa izolacyjna może osiągnąć grubość nawet 30 cm. W efekcie energia wytwarzana wewnątrz budynku zostaje w nim zatrzymana. Aby przegrody zewnętrzne spełniały warunki pasywności, muszą mieć współczynnik przenikania ciepła (U) o wartości nieprzekraczającej 0,15.

Nie bez znaczenia jest też odpowiednia wentylacja. W domach pasywnych montuje się nawiewno-wywiewną instalację wentylacyjną, dzięki której straty ciepła są mniejsze o 70-90%. Jeśli chodzi o instalacje grzewcze, to niestety w Polsce, z uwagi na klimat, ich montaż to konieczność. Najczęściej stosuje się piece akumulacyjne na energię elektryczną albo kominki na biomasę.

Dom pasywny a energooszczędny

Aby wskazać różnicę pomiędzy budownictwem pasywnym a energooszczędnym, trzeba wrócić do kwestii limitów zużycia energii. Domy energooszczędne zużywają w ciągu o 25 kWh/m2 więcej niż pasywne. Oba typy budynków różnią się pod względem architektonicznym od budownictwa tradycyjnego. Cechuje je prosta bryła, brak wykuszy oraz balkonów. Domy pasywne charakteryzuje jednak budowa na rzucie prostokąta, a także jedno- albo dwuspadowy dach – domy energooszczędne nie muszą spełniać tych dwóch kryteriów.

Koszty budowy i eksploatacji domów pasywnych

Wiele osób nie decyduje się na budowę domów pasywnych, ponieważ obawiają się, że taka inwestycja się nie zwróci. Okazuje się jednak, że – według aktualnych szacunków – koszt budowy domu pasywnego wynosi 8-15% więcej niż w przypadku zastosowania tradycyjnej technologii.  Wybierając projekt domu pasywnego o metrażu 80-140 mkw, należy liczyć się z wydatkiem ok. 360 tysięcy złotych. Ta kwota zawiera wszystkie rozwiązania wpływające na pasywność budynku. Okres grzewczy w omach pasywnych trwa krócej niż w domach standardowych, a zużycie energii i opłaty z nim związane są dużo niższe.

Korzyści z budowy domu pasywnego

Decydując się na budowę domu pasywnego, inwestorzy kierują się motywacjami, które sprowadzić można do dwóch podstawowych obszarów, jakimi są ekologia i ekonomia. Nie da się ukryć, że technologie stosowane w projektach domów pasywnych przekładają się na ochronę środowiska naturalnego.

To nie koniec korzyści, jakich doświadczają właściciele domów pasywnych – do istotnych profitów zaliczają się również:

• korzystny mikroklimat – optymalna temperatura, wilgotność,  prędkość oraz zawirowania powietrza,
• komfort cieplny – różnice temperatury w różnych pomieszczeniach nie przekraczają 0,8℃, a różnica temperatury między głową i stopami osoby siedzącej nie jest większa niż 2℃,
• ochrona przed rozwojem mikroorganizmów oraz chorób, jakie wywołują.

Budownictwo pasywne zapewnia też niższe koszty utrzymania domu, co jest możliwe poprzez zredukowanie zużycia energii do niezbędnego minimum.